Giày bảo hộ là trang bị không thể thiếu để bảo vệ người lao động khỏi những mối nguy hiểm tiềm ẩn trong môi trường làm việc. Tuy nhiên, không phải ai cũng nhận ra tầm quan trọng của việc thay mới giày đúng thời điểm. Nếu bạn đang phân vân không biết khi nào cần thay giày bảo hộ lao động, bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những dấu hiệu quan trọng và các yếu tố ảnh hưởng đến tuổi thọ của giày bảo hộ.

I. Vì sao cần thay giày bảo hộ đúng thời điểm?

Giày bảo hộ không chỉ đơn thuần là vật dụng bảo hộ lao động, mà là lớp “áo giáp” vững chắc bảo vệ đôi chân trước những nguy cơ như vật nặng rơi, vật sắc nhọn, trượt ngã hay hóa chất độc hại. Khi giày bị hư hỏng hoặc đã hết thời hạn sử dụng, khả năng bảo vệ của chúng giảm sút rõ rệt. Việc tiếp tục sử dụng giày cũ có thể khiến người lao động đối mặt với tai nạn nghiêm trọng, thậm chí ảnh hưởng đến tính mạng. Do đó, việc thay giày bảo hộ đúng lúc không chỉ là một hành động cần thiết, mà còn là trách nhiệm đối với sự an toàn của chính bạn.

II. Những dấu hiệu cho thấy bạn cần thay ngay giày bảo hộ lao động

1. Hư hỏng bên ngoài

– Đế giày bị mòn không đều: Khi quan sát thấy đế giày bị mòn không đều, đặc biệt là phần gót hoặc mũi giày, đây là dấu hiệu cho thấy giày đã không còn đảm bảo khả năng chống trượt và hỗ trợ di chuyển an toàn. Nếu độ mòn vượt quá 2-3mm so với bề mặt ban đầu, bạn nên cân nhắc thay giày mới.

– Nứt hoặc tách lớp đế: Đế giày bị nứt hoặc tách lớp là dấu hiệu nghiêm trọng cho thấy giày đã mất đi khả năng bảo vệ. Điều này có thể dẫn đến nguy cơ vật nhọn đâm xuyên hoặc hóa chất thấm vào chân người sử dụng.

– Rách, bong tróc phần trên: Phần thân giày bị rách, bong tróc không chỉ làm giảm tính thẩm mỹ mà còn ảnh hưởng đến khả năng bảo vệ chân khỏi các tác động bên ngoài. Đặc biệt với giày bảo hộ chống hóa chất, những vết rách có thể khiến hóa chất thấm vào trong gây nguy hiểm.

– Hư hỏng mũi giày bảo vệ: Mũi giày bảo vệ (thường làm từ thép hoặc composite) là bộ phận quan trọng nhất. Nếu phát hiện mũi giày bị biến dạng, lỏng lẻo hoặc có dấu hiệu hư hỏng, cần thay giày ngay lập tức.

2. Những thay đổi bên trong

– Đệm lót giày biến dạng: Đệm lót là bộ phận tiếp xúc trực tiếp với bàn chân, đảm bảo sự thoải mái khi đi lại. Khi đệm lót bị mòn, biến dạng sẽ gây khó chịu và có thể dẫn đến các vấn đề về xương khớp khi sử dụng lâu dài.

– Giảm độ đàn hồi và thoải mái: Nếu bạn cảm thấy đôi giày không còn thoải mái như trước, đặc biệt là sau một thời gian ngắn sử dụng, đây có thể là dấu hiệu cho thấy các bộ phận đệm và hỗ trợ bên trong đã bị xuống cấp.

– Mất khả năng thấm hút mồ hôi: Giày bảo hộ lao động chất lượng tốt thường có khả năng thấm hút mồ hôi hiệu quả. Khi giày mất đi khả năng này, chân sẽ bị ẩm ướt, tạo môi trường thuận lợi cho nấm và vi khuẩn phát triển.

III. Thời gian sử dụng khuyến nghị theo điều kiện làm việc

Thời gian sử dụng khuyến nghị của giày bảo hộ lao động phụ thuộc vào nhiều yếu tố như điều kiện làm việc và loại giày. Dưới đây là những tiêu chí cụ thể để xác định thời gian sử dụng hợp lý:

1. Theo điều kiện làm việc

– Môi trường làm việc nặng nhọc: Trong các môi trường khắc nghiệt như xây dựng, khai thác mỏ, hoặc nhà máy sản xuất, giày bảo hộ thường chịu nhiều tác động mạnh từ va đập, hóa chất, hoặc nhiệt độ cao. Điều này làm cho giày nhanh chóng bị mài mòn và hư hỏng. Do đó, cần kiểm tra và thay thế giày thường xuyên hơn, có thể là sau 6 đến 12 tháng sử dụng.

– Môi trường làm việc bình thường: Ở những nơi ít tác động hơn, như văn phòng hoặc các khu vực không yêu cầu bảo hộ cao, giày bảo hộ có thể được sử dụng trong khoảng thời gian dài hơn, có thể từ 12 đến 18 tháng. Tuy nhiên, việc bảo quản giày đúng cách vẫn rất quan trọng để duy trì độ bền.

– Tần suất sử dụng: Nếu giày bảo hộ lao động được sử dụng hàng ngày hoặc trong ca làm việc kéo dài, độ mài mòn sẽ diễn ra nhanh chóng hơn. Trong khi đó, nếu chỉ sử dụng thỉnh thoảng, giày có thể duy trì trạng thái tốt lâu hơn. Thông thường, giày được dùng liên tục có thể cần thay thế sau 8 đến 12 tháng.

2. Theo loại giày

– Giày da: Giày làm từ chất liệu da thường có độ bền cao và khả năng chống chịu tốt với môi trường làm việc khắc nghiệt. Tuy nhiên, để duy trì tuổi thọ, giày cần được bảo dưỡng thường xuyên như làm sạch và bôi kem dưỡng da. Trong điều kiện sử dụng bình thường, giày da có thể duy trì chất lượng trong 12 đến 18 tháng.

– Giày cao su: Được thiết kế để chống nước và chống hóa chất, giày cao su thích hợp cho những nơi ẩm ướt hoặc tiếp xúc với các chất ăn mòn. Tuy nhiên, tính chất cao su có thể bị giảm sau thời gian dài sử dụng, đặc biệt là trong môi trường nhiều hóa chất. Do đó, thời gian sử dụng khuyến nghị thường từ 6 đến 12 tháng.

– Giày có mũi thép: Loại giày này có khả năng bảo vệ ngón chân khỏi các va đập mạnh nhờ phần mũi thép. Tuy nhiên, nếu giày thường xuyên tiếp xúc với độ ẩm hoặc hóa chất, mũi thép có thể bị gỉ hoặc ăn mòn. Vì vậy, thời gian sử dụng thường kéo dài từ 8 đến 12 tháng, tùy thuộc vào mức độ tiếp xúc với các tác nhân gây hại.

Việc xác định thời gian sử dụng khuyến nghị cho giày bảo hộ cần dựa trên sự kết hợp giữa điều kiện làm việc và loại giày để đảm bảo an toàn và hiệu quả bảo vệ tốt nhất cho người lao động.

IV. Các yếu tố ảnh hưởng đến tuổi thọ giày bảo hộ lao động

Các yếu tố ảnh hưởng đến tuổi thọ giày bảo hộ bao gồm chất lượng giày, điều kiện môi trường làm việc, cách bảo quản và vệ sinh, cùng với tần suất sử dụng. Dưới đây là chi tiết về từng yếu tố:

1. Chất lượng giày

– Vật liệu và công nghệ sản xuất: Chất lượng của giày bảo hộ phụ thuộc nhiều vào vật liệu cấu thành và công nghệ sản xuất. Giày được làm từ các vật liệu chất lượng cao như da thật, cao su chống thấm, hoặc vải chống cắt sẽ có độ bền tốt hơn so với giày sử dụng các vật liệu kém chất lượng. Ngoài ra, các công nghệ tiên tiến trong sản xuất, như chống thấm nước, chống tĩnh điện hay chống va đập, cũng đóng góp vào việc tăng tuổi thọ của giày.

– Thương hiệu và chứng nhận: Giày từ các thương hiệu uy tín, có chứng nhận đạt tiêu chuẩn an toàn quốc tế, thường được sản xuất với quy trình kiểm soát chất lượng nghiêm ngặt, đảm bảo tuổi thọ và hiệu quả bảo vệ tốt hơn.

2. Điều kiện môi trường làm việc

– Môi trường khắc nghiệt: Những môi trường làm việc như công trường xây dựng, khai thác mỏ, hoặc nhà máy hóa chất có thể làm giảm tuổi thọ của giày bảo hộ lao động nhanh chóng. Tác động từ nhiệt độ cao, hóa chất ăn mòn, va đập mạnh, và độ ẩm cao đều là những yếu tố làm giày nhanh hư hỏng.

– Môi trường làm việc thông thường: Trong các môi trường ít khắc nghiệt hơn, chẳng hạn như văn phòng hoặc nhà kho khô ráo, giày bảo hộ ít chịu tác động từ các yếu tố có hại, giúp kéo dài tuổi thọ của giày. Tuy nhiên, vẫn cần kiểm tra thường xuyên để phát hiện các dấu hiệu hư hỏng.

3. Cách bảo quản và vệ sinh

– Bảo quản đúng cách: Để duy trì tuổi thọ của giày, cần bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát và tránh ánh nắng mặt trời trực tiếp. Việc để giày ở những nơi ẩm ướt, hoặc tiếp xúc với hóa chất trong thời gian dài có thể làm giảm độ bền của giày.

– Vệ sinh thường xuyên: Giày bảo hộ cần được làm sạch sau mỗi lần sử dụng, nhất là khi làm việc trong môi trường bụi bẩn hoặc hóa chất. Việc vệ sinh giày không chỉ giúp duy trì độ bền mà còn đảm bảo tính năng bảo hộ vẫn hoạt động hiệu quả.

4. Tần suất sử dụng

– Sử dụng liên tục và hàng ngày: Những người lao động phải mang giày bảo hộ lao động trong thời gian dài mỗi ngày sẽ làm giày nhanh chóng bị mài mòn. Tùy thuộc vào điều kiện cụ thể, giày có thể cần thay thế sau 6 đến 12 tháng sử dụng liên tục.

– Sử dụng không thường xuyên: Trong trường hợp giày chỉ được sử dụng thỉnh thoảng hoặc làm việc nhẹ nhàng, tuổi thọ của giày có thể kéo dài hơn, từ 12 đến 18 tháng. Tuy nhiên, vẫn cần kiểm tra tình trạng của giày định kỳ để đảm bảo an toàn.

V. Hướng dẫn bảo quản để kéo dài tuổi thọ giày bảo hộ

Để kéo dài tuổi thọ của giày bảo hộ lao động, cần thực hiện các biện pháp bảo quản đúng cách. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về việc vệ sinh định kỳ, cách bảo quản hợp lý và những điều nên tránh nhằm đảm bảo giày luôn duy trì được độ bền và hiệu quả bảo vệ.

1. Vệ sinh định kỳ

– Làm sạch giày thường xuyên: Sau mỗi lần sử dụng, nhất là khi làm việc trong môi trường bẩn hoặc ẩm ướt, nên lau chùi giày để loại bỏ bụi bẩn, đất cát hoặc các chất bám dính trên bề mặt. Việc này giúp ngăn ngừa sự tích tụ của các tác nhân gây hại như bụi, hóa chất hoặc các vật liệu mài mòn, từ đó duy trì độ bền của giày.

– Sử dụng các sản phẩm vệ sinh phù hợp: Khi làm sạch giày, nên dùng bàn chải mềm hoặc khăn ẩm để lau, tránh làm trầy xước bề mặt giày. Đối với giày da, có thể sử dụng kem dưỡng da chuyên dụng để giúp duy trì độ mềm mại và độ bền. Đối với giày cao su hoặc giày làm từ vật liệu tổng hợp, nên chọn các loại dung dịch vệ sinh không có hóa chất mạnh để tránh làm hư hại.

2. Cách bảo quản giày bảo hộ lao động đúng cách

– Bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát: Để giày ở nơi có độ ẩm thấp và thoáng khí, tránh để trong các khu vực ẩm ướt hoặc có nhiệt độ quá cao. Nên đặt giày trên kệ hoặc trong tủ giày có lỗ thông hơi để giúp giày khô tự nhiên sau mỗi lần sử dụng, đặc biệt là khi giày bị ướt. Điều này giúp ngăn chặn sự phát triển của nấm mốc và vi khuẩn.

– Sử dụng lót giày hoặc túi hút ẩm: Để duy trì độ khô thoáng bên trong giày, có thể sử dụng lót giày hoặc các túi hút ẩm để hút bớt hơi ẩm. Điều này đặc biệt hữu ích khi làm việc trong môi trường ẩm ướt hoặc khi giày bị đổ mồ hôi nhiều.

3. Những điều nên tránh

– Tránh phơi giày dưới ánh nắng mặt trời trực tiếp: Việc để giày phơi nắng quá lâu có thể làm giảm chất lượng của các vật liệu như da, cao su hoặc các lớp phủ bảo vệ. Ánh nắng mặt trời có thể làm giày bị khô, nứt nẻ hoặc phai màu. Nếu cần làm khô giày, nên để giày ở nơi có bóng râm và khô ráo, hoặc dùng quạt để giày khô tự nhiên.

– Không sử dụng máy sấy hoặc nguồn nhiệt cao để làm khô giày: Máy sấy hoặc các nguồn nhiệt cao có thể làm hư hại các vật liệu của giày, làm giảm độ bền và khả năng bảo vệ. Nếu giày bị ướt, nên lau khô bằng khăn và để giày khô tự nhiên.

– Tránh sử dụng các hóa chất mạnh để làm sạch giày: Các chất tẩy rửa mạnh hoặc dung dịch chứa axit, kiềm có thể làm hỏng bề mặt giày và làm giảm tuổi thọ của các vật liệu cấu thành. Khi vệ sinh, chỉ nên sử dụng các sản phẩm chuyên dụng cho giày hoặc dung dịch nước nhẹ.

Việc thực hiện đúng các hướng dẫn bảo quản giày bảo hộ lao động sẽ giúp kéo dài tuổi thọ, duy trì chất lượng và đảm bảo an toàn cho người lao động. Điều này không chỉ giúp tiết kiệm chi phí thay thế giày mà còn đảm bảo hiệu quả bảo vệ trong suốt quá trình sử dụng.

Xem thêm: Cách vệ sinh và bảo quản giày bảo hộ

VI. Lưu ý khi chọn giày bảo hộ mới thay thế

Khi lựa chọn giày bảo hộ mới để thay thế, cần xem xét kỹ lưỡng để đảm bảo giày đáp ứng các yêu cầu về an toàn và mang lại sự thoải mái cho người sử dụng. Những lưu ý quan trọng bao gồm kiểm tra tiêu chuẩn an toàn, chọn đúng size và form giày, cũng như đảm bảo chất lượng và xuất xứ.

1. Kiểm tra tiêu chuẩn an toàn

– Tiêu chuẩn bảo hộ cần thiết: Trước khi mua giày mới, cần đảm bảo giày đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn liên quan đến ngành nghề hoặc công việc cụ thể. Các tiêu chuẩn phổ biến bao gồm chống va đập (EN ISO 20345 cho giày có mũi thép), chống trượt (SRC), chống tĩnh điện, chống hóa chất, hoặc chịu nhiệt độ cao. Việc kiểm tra tiêu chuẩn giúp đảm bảo rằng giày sẽ bảo vệ tối ưu cho người sử dụng trong môi trường làm việc.

– Chứng nhận và tem nhãn: Giày bảo hộ lao động nên có các chứng nhận và tem nhãn rõ ràng từ các tổ chức uy tín, thể hiện giày đã qua kiểm định chất lượng. Điều này đảm bảo rằng sản phẩm đáp ứng yêu cầu an toàn và có thể bảo vệ hiệu quả cho người sử dụng.

2. Chọn đúng size và form giày

– Đảm bảo vừa vặn: Giày bảo hộ cần phải vừa vặn với kích thước chân của người sử dụng để tránh gây khó chịu hoặc các vấn đề về chân khi mang trong thời gian dài. Nên thử giày vào cuối ngày làm việc, khi chân có kích thước lớn nhất, để đảm bảo chọn được size phù hợp. Nếu giày quá chật, nó có thể gây đau và khó chịu; nếu quá rộng, giày sẽ không cố định tốt, ảnh hưởng đến sự an toàn.

– Lựa chọn form giày phù hợp: Không chỉ size, form giày (dáng giày) cũng cần phù hợp với cấu trúc chân của người sử dụng. Một số người có bàn chân dẹt hoặc có chiều rộng lớn hơn bình thường, do đó, cần chọn giày có form phù hợp để đảm bảo sự thoải mái và hỗ trợ tốt nhất trong suốt thời gian làm việc.

3. Đảm bảo chất lượng và xuất xứ

– Chất liệu và độ bền: Cần chú ý đến chất liệu của giày bảo hộ lao động như da thật, cao su chống thấm, hoặc các loại vải chịu lực, vì chúng ảnh hưởng trực tiếp đến độ bền và khả năng bảo vệ. Giày được làm từ vật liệu chất lượng cao sẽ có tuổi thọ dài hơn và cung cấp sự bảo vệ tốt hơn so với những sản phẩm kém chất lượng.

– Xuất xứ và thương hiệu uy tín: Chọn mua giày từ các thương hiệu uy tín và có xuất xứ rõ ràng là điều quan trọng để đảm bảo chất lượng và hiệu suất của sản phẩm. Các thương hiệu nổi tiếng thường có chế độ bảo hành tốt và được người dùng tin cậy về độ bền, tính năng bảo vệ. Tránh chọn giày không rõ nguồn gốc hoặc không có thông tin về xuất xứ, vì chúng có thể không đạt các tiêu chuẩn an toàn cần thiết.

Việc lựa chọn giày bảo hộ mới cần được thực hiện một cách cẩn thận, đảm bảo các yếu tố về tiêu chuẩn an toàn, kích thước và chất lượng đều được đáp ứng. Điều này không chỉ giúp người lao động làm việc thoải mái hơn mà còn đảm bảo an toàn, giảm thiểu rủi ro trong quá trình làm việc.

Xem thêm: Cách chọn giày bảo hộ phù hợp

VII. Kết luận

Việc thay giày bảo hộ lao động đúng thời điểm là yếu tố quan trọng trong việc đảm bảo an toàn lao động. Bằng cách theo dõi các dấu hiệu hư hỏng, tuân thủ thời gian sử dụng khuyến nghị và thực hiện bảo quản đúng cách, người lao động có thể tối ưu hóa hiệu quả bảo vệ của giày bảo hộ.

Đừng chờ đến khi giày bảo hộ hoàn toàn hỏng mới thay mới. Hãy chủ động kiểm tra và thay thế kịp thời để đảm bảo an toàn tối đa trong quá trình làm việc. An toàn lao động là ưu tiên hàng đầu, và một đôi giày bảo hộ chất lượng tốt chính là người bạn đồng hành đáng tin cậy của mọi người lao động.